Stress: het verschil tussen spanning en overspanning

Wat wordt bedoeld met gezonde stress?

Gezonde stress heeft zowel fysiek als psychisch gunstige effecten. Het houdt ons alert, verbetert prestaties en bevordert een evenwichtige hormonale balans. Gespannen zijn is dus niet noodzakelijk negatief, zolang het van korte duur is.

Een tekort aan stress leidt echter tot verminderde prestaties, verveling en demotivatie, wat soms resulteert in een zogenaamde 'bore-out'. Aan de andere kant leidt overmatige stress tot verslechterde prestaties en kan het diverse klachten veroorzaken, zoals lichamelijke symptomen (hartkloppingen), gedragsproblemen (slaapproblemen) en psychologische symptomen (onzekerheid), vooral bij aanhoudende stress.

Ideaal gezien zou er een gezonde balans moeten zijn tussen de eisen van de omgeving (of de persoon aan zichzelf stelt) en de vaardigheden en capaciteiten van het individu. Wanneer het lichaam niet langer in staat is deze balans te handhaven, kan in plaats van spanning of stress 'overspanning' optreden.

Wat zijn de symptomen van overspannenheid?

Overspannenheid is een toestand van ontregeling van het zenuwstelsel. Adrenaline blijft overactief, de hartslag en bloeddruk zijn verhoogd, en de spieren zijn gespannen. Andere symptomen zijn onder meer:

• Vermoeidheid
• Onrustig slapen
• Prikkelbaarheid
• Moeite met drukte
• Emotionele instabiliteit
• Overmatig piekeren
• Concentratieproblemen
• Geheugenproblemen
• Een gejaagd gevoel
• Neerslachtigheid

Overspannenheid ontstaat meestal wanneer er gedurende een korte periode (2 á 3 maanden) te veel van een persoon wordt verwacht, bijvoorbeeld als gevolg van ziekte van een collega of problemen in een project met dreigende deadlines.

Wat te doen als je overspannen raakt?

Wanneer iemand de alarmbel luidt en de nodige rust inlast, zal herstel normaal gesproken binnen enkele weken optreden, waarbij de gezonde balans wordt hersteld. Als de overspannenheid echter aanhoudt, kan dit leiden tot een burn-out.